Al Jazeera dẫn lời các nhà phân tách chính trị cho biết, dưới thời Tổng thống Emmanuel Macron, Pháp đang theo đuổi một chính sách đối ngoại đầy tham vọng tại Syria với mục đích giành lại vị thế và khôi phục ảnh hưởng của mình tại khu vực Trung Đông.

Hôm 14/4 vừa qua, Pháp đã tham gia liên minh Mỹ - Pháp - Anh tiến công 3 cơ sở được cho là có liên tưởng đến khí giới hóa học của Syria. Động thái này đã đánh dấu bước "chuyển mình" sang giai đoạn mới của ông Macron trong nhiệm kỳ tổng thống.

Vị Tổng thống trẻ tuổi nhất trong lịch sử nước Pháp này cho biết ông đã đích thân "thuyết phục" người đồng cấp Mỹ, Tổng thống Donald Trump, tiến hành cuộc tiến công và duy trì hiện diện quân sự "lâu dài" tại Syria, sau khi một cuộc tiến công nghi dùng khí giới hóa học xảy ra hôm 7/4 tại Douma - thành trì chung cuộc của phiến quân nổi dậy tại Syria.

Tổng thống Macron cũng cho biết ông sẵn sàng đóng vai trò trung gian hòa giải giữa hai cường quốc Nga và Mỹ, đồng thời giúp đỡ các bên tìm ra một giải pháp chính trị "vững bền" tại Syria.

Hôm 15/4, trong một cuộc phỏng vấn, ông Macron còn tuyên bố mình "ngang tài ngang sức" với Tổng thống Nga Vladimir Putin, và quyết định tấn công Syria là để chứng tỏ cho Nga thấy Pháp cũng có vai trò quan trọng trong cuộc khủng hoảng Syria.

Trước đó, ông Macron từng đề nghị các nước dự hội thoại về xung đột kéo dài tại Syria, và thành lập một nhóm giao thông quốc tế để khôi phục các cuộc hòa đàm đang bị đình trệ tại Geneva.

"Pháp có mối quan hệ khá tốt với Nga, dù gần đây mối quan hệ giữa Nga và các nước phương Tây khá bao tay" , bà Agathe Demarais, một nhà phân tích của cơ quan nghiên cứu kinh tế thuộc tạp chí Economist, nhận định.

"Ông Macron dự kiến sẽ đến thăm St Petersburg và gặp gỡ Tổng thống Vladimir Putin trong tháng 6 tới. Điều thú là trong vụ tiến công vừa qua, quân đội Nga không hề công khai chỉ trích Pháp vì đã tấn công Syria. Có thể họ làm như vậy để bảo vệ mối quan hệ song phương của Nga và Pháp" , bà Demarais cho biết.

Việc tham gia tiến công Syria cùng đồng minh Mỹ - Anh là quyết định lớn trước nhất về quân sự của Tổng thống Macron. thi bằng A1

Phát biểu về chính sách đối ngoại của Pháp sau khi lên nắm quyền, ông Macron khẳng định: "Nước Pháp không còn là nhà nước tầm trung như hồi giữa thập niên 70, và phải nhờ cậy sự bảo hộ của các cường quốc khác nữa. Nước Pháp cần phải giành lại vị thế cường quốc của mình".

Pháp tranh thủ lấp đầy khoảng trống của phương Tây tại Syria?

Theo các nhà phân tách, trong những năm qua, Pháp đã nhiều lần "nhanh tay" can thiệp quân sự vào các cuộc xung đột tại châu Phi - cụ thể là các nhà nước như Libya, Mali và Cộng hòa Trung Phi. Tuy nhiên, gần đây Pháp mới bắt đầu có ảnh hưởng ngoại giao rõ rệt tại Trung Đông.

"Ông Macron biết cách tận dụng dịp để lấp đầy khoảng trống của Mỹ và Anh tại khu vực Trung Đông, và đặt Pháp ngang hàng với Nga trong 'sân chơi' này" , ông Olivier Guitta, Giám đốc điều hành của công ty tham mưu rủi ro địa chính trị Global Strat, cho biết.

Nhà phân tích Demarais cũng có chung quan điểm trên: "Trong thời gian tới, Pháp sẽ trở thành nhà môi giới quyền lực ở khu vực Trung Đông".

Hồi tháng 11/2017, Paris từng đóng vai trò hòa giải quan trọng tại khu vực này, sau khi Thủ tướng Lebanon Saad Hariri đột ngột tuyên bố từ chức trong một chuyến thăm Ả Rập Saudi.

Giải thích về quyết định từ nhiệm, ông Hariri cho biết lí do là Iran và Hezbollah can thiệp vào Lebanon, cùng nỗi lo bị ám sát.

Tuy nhiên, nhiều nhà phân tách cho rằng chính quyền Ả Rập Saudi đã ép ông từ nhiệm vì lập trường của ông này với Hezbollah không đủ mạnh mẽ.

Giới chức Lebanon thì kết tội Ả Rập Saudi giam cấm Hariri, còn Riyadh cáo buộc chính phủ Lebanon gây chiến với họ do Hezbollah công kích.

Khi ấy ông Macron đã mau chóng đến Ả Rập và đối thoại với hoàng thái tử Mohammed bin Salman để cứu vãn tình tình. Ông đã nhấn mạnh "tầm quan yếu của việc bảo vệ sự ổn định, độc lập và an ninh của Lebanon".

Vài tuần sau, ông Hariri đã rút lại quyết định từ nhiệm và trở lại cầm quyền.

Theo các nhà phân tách, việc ông Macron giúp Lebanon và Ả Rập Saudi hòa giải không phải là bất thần, bởi Lebanon trước đây là thuộc địa của Pháp. Nhưng việc ông hăng hái dự hòa giải những khủng hoảng khác tại Trung Đông cho thấy khát vọng trở thành cường quốc hàng đầu trong khu vực của Pháp.

Ông Guitta nhận định: "Tổng thống Macron đã ghi điểm trên sân chơi địa chính trị tại khu vực này nhờ mối quan hệ khăng khít với Thủ tướng Hariri".

Tháng 12/2017, sau khi ông Trump tuyên bố Jerusalem thuộc về Israel, Tổng thống Palestine Mahmoud Abbas đã thực hiện chuyến thăm Pháp. Tổng thống Macron đã biểu thị lập trường ủng hộ Palestine, và được ông Abbas tin tưởng.#. Sau khi bác bỏ vai trò của Mỹ, Palestine đã đề nghị Pháp nhận vai trò lãnh đạo mới trong tiến trình hòa bình.

Pháp tích cực hòa giải để nâng cao vị thế tại Trung Đông?

Đầu tháng 12/2017, khi ông Macron đến Qatar để bàn về thương vụ bán 12 đấu tranh cơ Rafael do Pháp sản xuất, ông đã tận dụng nhịp này và nuốm hòa giải khủng hoảng ngoại giao vùng Vịnh lúc bấy giờ. Khủng hoảng này được coi là là một trong những mâu thuẫn lớn nhất trong lịch sử quan hệ các nước Ả Rập.

Tháng 6 năm ngoái, Ả Rập Saudi, Arabia, Các tiểu vương quốc Ả Rập hợp nhất (UAE), Ai Cập và Bahrain đã đoạn tuyệt quan hệ ngoại giao với Qatar, song song áp lệnh phong tỏa thảy đường bộ, đường không và đường thủy đến Qatar. Các nước này kết tội Qatar tài trợ cho khủng bố và duy trì quan hệ khăng khít với Iran - đối thủ lớn của họ trong khu vực.

Tuy nhiên Doha đã bác bỏ các kết tội trên.

Tổng thống Macron đã làm tròn vai trò hòa giải của mình: "Về tình hình vùng Vịnh, tôi muốn thấy các nước cam kết hòa giải với nhau" , và kêu gọi các nhà nước nhanh chóng dỡ bỏ lệnh cấm vận.

Nhận xét về phát ngôn trên, chuyên gia Guitta cho biết: "Ông Macron đã tránh khích động cả hai bên, nhưng sau đó ông đã lựa chọn UAE để 'làm thân'.

Ông ấy đang tạo mối quan hệ với tất tật các nước [Trung Đông] nhằm nâng cao vị thế của Pháp trong khu vực".